Hoe selectief lezen we de Bijbel? Dit is een belangrijke vraag. Weet u waarom? Omdat het mij steeds vaker opvalt dat mensen die zich Bijbelgetrouw noemen, de Bijbel zelf vaak selectief lezen. Daar komt nog bij dat ze niet zelden vrij gemakkelijk anderen aanvallen en veroordelen die in hun ogen niet Bijbelgetrouw zijn omdat ze bepaalde Bijbelgedeelten niet letterlijk meer nemen.

Ter verduidelijking geef ik een paar voorbeelden.

1. Degenen die de eerste hoofdstukken van Genesis letterlijk nemen en zes dagen lezen als zes dagen van 24 uur, zeggen met het grootste gemak dat je bijvoorbeeld de duizend jaren uit Openbaring 20 niet letterlijk hoeft te nemen. Dat is toch onbegrijpelijk inconsequent! We zouden volgens hen namelijk nu al in het duizendjarig rijk leven, vanaf de uitstorting van de Heilige Geest. Het einde van dit rijk is volgens hen bij de wederkomst van de Here Jezus. Een groot landelijk kerkgenootschap, de Christelijke Gereformeerde Kerken, verbiedt haar predikanten vanaf de kansel het Duizendjarig Rijk te verkondigen als een periode van letterlijk duizend jaar, die we nog verwachten.

2. Anderen, die in de eerste hoofdstukken van Genesis de zes dagen lezen als lange perioden van vele miljoenen jaren, houden soms wel weer vast aan het letterlijk nemen van de rest van de Bijbel. Hun argument hiervoor: van dat begin hebben we geen ooggetuigenverslag, wat voor de rest van de gebeurtenissen in de Bijbel wel weer geldt. Waarbij ze maar even over het hoofd zien dat God zelf de belangrijkste getuige is, Die er vanaf het allereerste begin bij was. Welk ooggetuigenverslag is er meer betrouwbaar dan dat van Hem?

3. Weer anderen nemen de Bijbel wel letterlijk in het spreken over verleden en toekomst, maar als het over Israel gaat, vullen ze daarvoor met het grootste gemak ‘de gemeente’ of ‘de kerk’ in. Israel heeft in hun visie afgedaan, en de kerk is ervoor in de plaats gekomen, hoewel de Bijbel nadrukkelijk stelt dat God Zijn volk Israel niet verworpen heeft en nog grootse plannen heeft met land en volk. Het gevolg is dat er bij hen nauwelijks oog is voor het heden en de toekomst van Israel.

4. Nog weer anderen die zich ook Bijbelgetrouw noemen, verklaren bepaalde teksten tot tijdgebonden en dus niet geldig voor onze tijd. Dat zie je gebeuren wanneer het bijvoorbeeld over een thema als ‘homoseksualiteit’ gaat. Homoseksuele relaties in liefde en trouw zou God goed vinden, stellen ze, ondanks duidelijke Bijbelteksten die deze opvatting niet ondersteunen. Zulke relaties zouden er in de tijd van de Bijbel niet zijn geweest. Zo wordt geprobeerd de relevantie van de Bijbel voor vandaag te ontkrachten.

En deze voorbeelden kunnen met het grootste gemak tot een lange lijst worden uitgebreid. Zie deze bijdrage niet als een uitgebreide theologische verhandeling over hoe we de Bijbel moeten lezen. Wel hoop ik dat u bij uzelf eens nagaat hoe u de Bijbel leest en in hoeverre u daarin consequent bent, of misschien juist niet.

Niet consequent
Het is zeker goed om pal te staan voor de betrouwbaarheid van Gods Woord, maar ik heb al aangegeven dat volgens mij velen hierin niet consequent zijn. Zelf ga ik onvoorwaardelijk uit van de zes dagen van Genesis als dagen van 24 uur, en, om nog iets te noemen, de vier dagen dat Lazarus in het graf was, waarna de Here Jezus hem weer opwekte uit de dood. Zou ik dan niet vasthouden aan een letterlijke periode van duizend jaar, waarover Openbaring 20 spreekt? Zo wil ik de Bijbel lezen.

En omdat de profetieën in het Oude Testament over de eerste komst van de Here Jezus allemaal letterlijk zijn uitgekomen, geloof ik ook dat de profetieën die spreken over Zijn wederkomst werkelijkheid zullen worden, in de meest letterlijke zin van het woord. Waarom? Omdat Gods Woord het zegt.
Ik pleit ervoor de Bijbel zo letterlijk mogelijk te lezen en te nemen, van het eerste vers van Genesis 1 tot en met het laatste vers van Openbaring 22. Wanneer iedereen dat zou doen, zie ik een ideaalbeeld ontstaan van veel meer eenheid, omdat we dan samen op dezelfde basis van het Woord van God staan. Daar kunnen we elkaar op aanspreken, of het nu over de historische zondeval, de letterlijke zondvloed, de opstanding van Lazarus na vier(!) dagen, de zichtbare terugkeer van het Joodse volk naar het eigen land of de aanstaande wederkomst van de Here Jezus gaat.

Iets nieuws
Daarbij is het wel van essentieel belang om te geloven dat heel de Schrift door God is ingegeven (2 Timotheus 3:16), waarbij Paulus hier vanzelfsprekend doelt op het hele Oude Testament. Wij hebben geen recht om Gods Woord aan te tasten, op welke – vroomklinkende – manier dan ook. Zouden wij het beter willen weten dan God?
Vaak denken wij heel goed te weten hoe we de Bijbel moeten lezen. Maar wanneer wij het zelf zo goed weten, kan God ons niets nieuws meer duidelijk maken. We geloven toch dat de Heilige Geest ons in al de waarheid wil leiden (Johannes 16:13)? Hij is immers de Geest van de waarheid. Staan we nog wel open voor nieuwe dingen die Hij ons wil leren? En misschien is het nodig dat Hij u op bepaalde punten ook corrigeert.

Het gaat er mij niet om met de vinger naar wie dan ook te wijzen. Begrijp me goed, ik steek de hand ook in eigen boezem en hoop dat u uw eigen gebruik van de Bijbel ook eens kritisch wilt bekijken. Perst u de Bijbel misschien in uw eigen visie om uw eigen gelijk te bewijzen en zo nodig anderen te veroordelen? Of durft u het aan – en daar wil ik u toe uitdagen – eerbiedig te gaan luisteren naar wat God tot u wil zeggen door Zijn Woord en Geest? Wanneer u die weg gaat, wordt dat een spannende ontdekkingstocht. De Heilige Geest gaat uw ogen openen voor wat de Bijbel echt zegt. U zult waarheden ontdekken die u nooit eerder hebt gezien.

Dirk van Genderen

(eerder geplaatst in EO-Visie)