Het viswonder van Woerden

Soms lees je iets, wat je op een bijzondere manier raakt. Dat had ik toen ik las over ‘Het viswonder van Woerden’. Ik had nog nooit van dat ‘viswonder’ gehoord, maar het bemoedigde mij en hopelijk bemoedigt het ook u.

In 1568 kwamen de Lage Landen bij de zee in opstand tegen Filips II, de zoon en opvolger van keizer Karel V. In Spanje en Italië had Filips II het protestantisme uitgeroeid en nu waren de Nederlanden, waar het protestantisme breed ingang had gevonden, aan de beurt.
De situatie van het protestantisme in de Nederlanden leek in 1575 hopeloos. De gloriedagen van 1572, toen veel plaatsen de zijde van de Prins hadden gekozen, waren gevolgd door de opmars van Alva. Slechts Holland en Zeeland hielden het hoofd boven water. Alles leek verloren te gaan.

De stad Woerden was in onderpand gegeven aan hertog Erik van Brunswijk, die, hoewel ijverig in de dienst van de koning van Spanje, de leer van Luther was toegedaan. Veel Luthersen hadden zich onder zijn bescherming in Woerden gevestigd. Op 8 september 1575 omsingelde een Spaans leger van 14.000 man Woerden. De stadspoorten waren gesloten en in een bestorming van de muren hadden de Spanjaarden niet zoveel zin. Ze startten een beleg, waardoor er voedselschaarste zou ontstaan, met als gevolg een hongersnood, waarna de stad zich wel zou overgeven.

Al snel kwam de stad in de problemen. Er werden noodmunten geslagen, om onder andere de soldij te kunnen betalen. Na ongeveer een jaar waren de voedselvoorraden op en werd de situatie nijpend. Opnieuw deden de Spanjaarden een oproep tot overgave, met als voorwaarde: onderwerping aan de koning en terugkeer in de moederschoot van de kerk. Maar de inwoners van Woerden wisten wat overgave zou betekenen: onlangs was Oudewater door de Spanjaarden ingenomen en op een afschuwelijke wijze geplunderd en uitgemoord.

Toen niemand meer wist hoe het verder moest, stuurde de Lutherse predikant Jan Saliger de belegeraars het bericht: ‘Laat uw vijandige houding varen, want u strijdt tegen God en Zijn Woord, tegen mensen aan wie God de zuivere kennis van het zuivere Evangelie heeft gegeven,’ waarbij hij enkele geschriften van Luther voegde.
De kerk- en gebedsdiensten werden zeer druk bezocht. De mensen geloofden dat er een God in de hemel was, Die hen kon helpen. Van Hem verwachtten ze alle hulp.

Toen gebeurde het wonder. Via de Oude Rijn zwommen talloze grote vissen de stad Woerden binnen. De mensen konden de vissen zo opscheppen, zoals eens het volk Israël de kwakkels kon oprapen. Dit viswonder staat afgebeeld op een gebrandschilderd raam in de Grote of Petruskerk in Woerden.
Juist op dat moment sloegen de Spaanse troepen in de Zuidelijke Nederlanden aan het muiten. Vervolgens braken de Spanjaarden het beleg van Woerden op. Zeer groot was de dankbaarheid in de stad voor de bevrijding die de Heere had geschonken.

De Heere greep in en toonde Zijn almacht, zoals Hij ooit het volk Israël voorzag van voedsel in de woestijn en Jeruzalem bevrijdde van de belegering door Sanherib ten tijde van koning Hizkia (Jesaja 36 en 37). En ook in deze tijd voorziet de Heere soms op wonderlijke wijze in de noden van Zijn kinderen. Ieder die op Hem vertrouwt, zal nooit beschaamd uitkomen.

Dirk van Genderen
(Al eerder geplaatst; met dank aan A. Snijders in het tijdschrift ‘Een nieuw geluid’)