Sinds enkele weken ervaar ik een zware last. Een last tegenover het Joodse volk. Een last om een schuld uit het verleden in de openbaarheid te brengen, schuld te belijden tegenover het Joodse volk en tegenover de Heere. Om wat wij, ook als christenen en als kerken, het Joodse volk hebben aangedaan, met name in de Tweede Wereldoorlog.
We hebben er kortgeleden bij de Dodenherdenking nog bij stilgestaan, en ik ben dankbaar voor de woorden die onze koning sprak en de woorden die premier Rutte hier eerder al over sprak.
U reageert mogelijk: ‘Daar heb ik niets mee te maken en we hoeven toch geen schuld te belijden voor wat anderen hebben gedaan?’ Dat is nog maar de vraag. We maken immers deel uit van ons volk.
We hebben het wel laten gebeuren dat ruim 100.000 Joodse medelanders zijn afgevoerd naar de vernietigingskampen. Van hen zijn er 102.000 vermoord. Eerst werden ze buitengesloten uit het dagelijkse leven, gediscrimineerd, opgepakt, gedeporteerd onder mensonwaardige omstandigheden, behandeld als minderwaardig, minder dan beesten, gemarteld, vergast, vermoord. Alleen omdat het Joden waren. Slechts enkele duizenden van hen keerden terug, die ook nog eens niet met open armen werden ontvangen.
En zeker, er zijn in de Tweede Wereldoorlog duizenden landgenoten geweest die zich voor hen hebben ingezet, vaak met gevaar voor eigen leven, onder wie ook veel christenen. Toch was hun aantal niet echt groot, helaas. Velen lieten het gebeuren, ook christenen, vonden het wellicht wel erg, maar kwamen niet massaal in actie om de deportatie van de Joden te stoppen, desnoods met gevaar voor eigen leven.
Kan het zijn dat hierdoor nog een schuld, mogelijk zelfs een bloedschuld over ons land ligt en over heel Europa? Ik meen van wel. Wat zichtbaar wordt in de geestelijke ontwikkelingen…We maken ons druk om de klimaatverandering… Maar veel ernstiger is de geestelijke klimaatverandering die gaande is…
Kerken die leeglopen, mensen die het christelijke geloof vaarwel zeggen… Harde grond om het Evangelie te brengen… Afkeer bij velen tegen alles wat met het christelijke geloof te maken heeft…
Wij kennen de eerste zin uit Genesis 12:3 wellicht uit ons hoofd: ‘Ik zal zegenen wie u (nakomelingen van Abraham, het Joodse volk) zegenen…’
Maar de woorden die erop volgen, zijn net zo waar: ‘…en wie u vervloekt, zal Ik vervloeken.’
Dat zijn zeer ernstige woorden… Zeker als we ons realiseren hoe ons volk heeft gehandeld in de Tweede Wereldoorlog… En hoe ons land zich opstelt in de VN en vaak tegen Israel stemt…
Al eens eerder heb ik gewezen op 2 Samuel 21. David is koning over Israel, maar er is een groot probleem. Er is al drie jaar hongersnood, er valt geen regen meer… David beseft dat Gods hand hierin is…
Even tussendoor: De grote droogte in ons land duurt onverminderd voort. Al enkele jaren, en het ziet er niet naar uit dat er spoedig nieuwe regen komt. Ik meen dat de Heere hierdoor ook tot ons spreekt… Maar zijn onze oren hier wel open voor? Als ik goed luister, hoor ik een oproep tot verootmoediging, een oproep tot schuldbelijdenis, een oproep tot bekering.
Wat doet David in deze noodsituatie? Hij zoekt het aangezicht van de Heere. Zijn antwoord is duidelijk. De hongersnood is een gevolg vanwege Saul en zijn huis, dat beladen is met bloed, bloedschuld. David had kunnen aanvoeren dat hij daar niets mee te maken had, dat had hij immers niet gedaan, maar hij neemt Gods woorden serieus.
Saul heeft iets gedaan, waardoor er een oordeel van God over het land is gekomen. Hij had de Gibeonieten gedood. Daarmee verbrak hij de eed die Jozua ooit aan de Gibeonieten had gedaan, om hen niet te doden. De Heere tilt zwaar aan de moord op mensen die niet gedood mochten worden.
David nodigt de Gibeonieten uit en vraagt wat hij moet doen om tot verzoening te komen, opdat God de schuld kan wegnemen. De Gibeonieten vragen aan David zeven zonen van de nakomelingen van Saul om hen te doden. Aldus gebeurt. David geeft twee zonen en vijf kleinzonen van Saul aan de Gibeonieten. Deze zeven worden gedood door de Gibeonieten en zo komt er een einde aan de bloedschuld over het land.
Wij zouden dat wreed vinden, maar luister naar Numeri 35:33, woorden van de Heere.
‘U mag het land waarin u woont niet ontheiligen, want het bloed ontheiligt het land. Voor het land kan geen verzoening worden gedaan over het bloed dat erin vergoten wordt, dan door het bloed van degene die dat vergoten heeft.’
Vers 14 van 2 Samuel 21 zegt treffend: ‘En daarna liet God Zich verbidden ten gunste van het land.’ David zal gebeden hebben, intens gebeden, schuld beleden… En Heere gaf weer regen, gaf Zijn zegen.
Ik voel me gedrongen om evenals David, onze zonden te belijden. Om weer rein voor de Heere te kunnen staan. We kunnen niet langer zonder Hem, zonder Zijn genade, Zijn zegen.
Is dat dan nog niet voldoende gebeurt, reageert u misschien. En inderdaad, onze koning en onze premier hebben hier al goede woorden over gezegd. En beschaamd moet ik erkennen dat, hoewel wij vanuit de Bijbel het belang weten van schuldbelijdenis, verootmoediging en vergeving, het ‘de wereld’ is die ons het goede voorbeeld geeft.
Nu de kerken nog. En hoewel individuele kerken, christenen en organisaties al eerder zulke stappen hebben gezet naar het Joodse volk toe, pleit ik ervoor dat dit op veel bredere schaal alsnog gebeurt, in de Knesset, het Israëlische parlement, om voor eens en voor altijd het in orde te maken met het Israel, het Joodse volk en de Heere. Maar dit moeten we ook in Nederland doen, zodat we namens ons hele volk, in het openbaar, onze schuld belijden en de Heere en het Joodse volk om vergeving vragen.
We roepen het uit: Heere, scheur de hemel boven ons land, boven onze steden en dorpen. Met de profeet Jesaja, hoofdstuk 64:1. ‘Och, dat U de hemel zou openscheuren, dat U zou neerdalen…’
‘Stort Heere, de Geest van de genade en de gebeden over ons uit.’ Zo’n verootmoediging kunnen we zelf niet organiseren, maar werkt U het in onze harten.
Het is tijd! Nederland. Met Handelingen 3:19 roep ik het u toe: ‘Kom tot inkeer en bekeer u, opdat uw zonden uitgewist worden en er tijden van verkwikking zullen komen van het aangezicht van de Heere.’
Deze woorden sprak Petrus tot Israel. Deze woorden spreekt de Heere tot ons.
Is er toekomst voor Nederland? Jazeker, als we tot inkeer komen, onze schuld belijden en ons bekeren.
Denk aan een woord van God in 2 Kronieken 7:14.
‘…en Mijn volk, waarover Mijn Naam is uitgeroepen, in ootmoed buigt en bidt, en zij Mijn aangezicht zoeken, en zij zich bekeren van hun slechte wegen, dan zal Ik vanuit de hemel horen, hun zonden vergeven en hun land genezen.’
Laten we breken met onze zonden en onze zonden aan de Heere belijden… Er hoeft vandaag geen bloed meer te vloeien om verzoening tot stand te brengen, zoals David nog wel moest toestaan.
De Heere Jezus heeft Zijn leven gegeven, Zijn kostbare bloed gestort, voor onze zonden, aan het kruis van Golgotha.. Hij heeft het oordeel, de vloek die voor ons bestemd was op Zich genomen. En verzoening, verlossing, gerechtigheid tot stand gebracht.
U zegt misschien nog wel een keer: ‘Wat heb ik ermee te maken? Ik heb geen Joodse mensen af laten voeren naar de vernietigingskampen.’
Het is ook niet zo dat er hierdoor een schuld op u persoonlijk rust, dat lees ik ook niet in de Bijbel. Maar ik ben er wel van overtuigd dat God erop let hoe de volken Zijn volk, het Joodse volk, Zijn oogappel, behandelen (Zacharia 2:8).
We worden opgeroepen tot verootmoediging voor de Heere.
Om onze schuld te belijden…
Ons te bekeren…
Dan zal de Heere onze zonden uitwissen…
En wil Hij nog tijden van verkwikking geven…
Zijn zegen…
‘Heere, vergeef ons het vergieten van onschuldig bloed…
Vergeef ons dat wij meer dan 100.000 Joodse medeburgers hebben laten afvoeren naar de vernietigingskampen…
We belijden onze schuld.
Schaamte staat op ons gezicht.
Heere, herstel ons land, vernieuw ons…
Doe Uw aangezicht weer over ons lichten.
Heere, schenk een herleving, kom in ons midden.
Heere, vergeef, was ons schoon met Uw reinigend bloed…’
Onze hoop is gevestigd op U alleen.’
Dirk van Genderen
Geplaatst op vrijdag 15 mei 2020 om 12:41
Deze column is me uit het hart gegrepen. Afgelopen weekend de film Süskind gezien. Haast niet voor te stellen dat er zoiets in Nederland is gebeurd. En afgelopen week las ik op ‘Een ander Israëlisch geluid’, dat zelfs toen de oorlog afgelopen was Nederland geen regeringsfunctionarissen naar de kampen heeft gestuurd om de Joodse overlevenden uit Nederland te helpen, België en Frankrijk hebben dit wel gedaan. Toen ze terugkwamen kregen ze zelfs aanslagen voor ‘achterstallige’ belastingen. Ook zijn veel van hun bezittingen geroofd. Wat een schuld hebben we op ons geladen! Vergeef ons Heer!
Ik vind deze tekst zo passend: Spreuken 24:11,12 – ‘Red hen die opgepakt zijn om te sterven, wee als u zich afzijdig houdt van wie wankelend ter slachting gaat. Wanneer u zegt: Zie, wij hebben dat niet geweten, zal Hij Die de harten toetst, dat niet merken? Hij Die uw ziel gadeslaat, zal Hij het niet weten? Immers, Hij zal een mens vergelden naar zijn werk.’
Geplaatst op vrijdag 15 mei 2020 om 16:08
Beste Dirk,
Hoewel ik het in grote lijnen volkomen eens ben met je, is er toch 1 ding wat ik niet begrijp. Jij schrijft: “Wij zouden dat wreed vinden, maar luister naar Numeri 35:33, woorden van de Heere.
‘U mag het land waarin u woont niet ontheiligen, want het bloed ontheiligt het land. Voor het land kan geen verzoening worden gedaan over het bloed dat erin vergoten wordt, dan door het bloed van degene die dat vergoten heeft”.
Maar in Deut 24:16 lees ik: De vaders zullen niet om hun kinderen ter dood gebracht worden; ook zullen de kinderen niet om hun vaders ter dood gebracht worden; ieder zal om zijn eigen zonde ter dood gebracht worden”.
Ik lees in Num 35:33 (laatste gedeelte) dat het bloed vergoten moet worden van degene die het bloed van de Gibeonieten vergoten had – Saul dus. Dat de Gibeonieten dat een stuk breder zagen, oké, maar David had hier toch niet in mee mogen gaan? Gelet op Deut 24:16. Of zie ik dat verkeerd?
Geplaatst op vrijdag 15 mei 2020 om 19:26
Beste Dirk,
Het zou zelfs heel scherp gesteld kunnen worden, dat wie aan een Jood komt, komt aan de Heere Jezus en die krijgt al sowieso een oordeel aan zijn broek. Nog geen veroordeling zoals na de grote Verdrukking in Mattheus 25:41 waar gesproken wordt over hoe een heidense natie het Joodse volk behandeld heeft tijdens de grote Verdrukking. Deze natiën komen het 1000-jarig Vrederijk niet eens binnen, maar alreeds voor het 1000-jarig Vrederijk in “het dal van Josafat” veroordeeld tot de hel, waar het oordeel over de natiën die in de grote Verdrukking aanwezig waren, geveld zullen worden. Alleen die natiën die het Joodse volk goed hebben behandeld, mogen het 1000-jarig Vrederijk ingaan. Al het kwaadspreken over Joden, zal door God worden afgestraft en zelfs heb ik meegemaakt dat als ik mijn Joodse huisbaas niet had willen helpen, die op hulp aangewezen was, ik wel had kunnen vergeten dat ik behouden was ondanks wat ik meende dat ik was of gedaan had. Dan had ik mijzelf alleen bedrogen. Maar er is toch niemand die deze dingen gelooft, want praktisch het gehele Christendom in het Westen heeft zich hieraan schuldig gemaakt.
Groeten van San
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 15:37
Dirk, het valt me op dat je behoorlijk veel woorden nodig hebt en het lijkt er op dat je de lezer wilt overtuigen van iets wat jou bezig houdt en een persoonlijke overtuiging is. Maar wat ik me afvraag, is zonden belijden die een ander begaan heeft een werkelijk Bijbels principe voor de gelovigen van nu? Dan zie ik daarvan graag een Bijbelse onderbouwing.
De teksten die je aanhaalt staan in relatie tot het handelen van God met het volk Israël. Kunnen we die teksten 1 op 1 zomaar op ons zelf van toepassing brengen?
Persoonlijk ben ik zeker niet verantwoordelijk voor de daden van een ander. Laat staan wat een overheid allemaal bedisselt en uitspookt, zo nu ook me de ongrondwettelijke beperkingen die ons opgelegd worden. Ik bid (met Paulus; 1Tim2:2) voor onze overheid, waarom? Nou, enkel opdat wij als gelovigen een stil en rustige leven kunnen leiden, dat is wat God wil! Ik bid dan ook dat onze overheid tot bezinning mag komen!
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 17:25
Beste Dirk
Toen ik 33 jaar lang in Israël woonde werd het opeens populair om schuld te gaan belijden. Ik herinner mij dat een Jood tegen mij zei. Vroeger knuppelden zij ons dood. Nu knuffelen zij ons dood. Wat mij tegenstaat is dat velen het je kwalijk nemen als je het evangelie verkondigt. Het laatste gebod van de Heere Jezus is om naar de wereld te gaan Handelingen.1:8. In het leger mag je pas nieuwe orders aannemen als de vorige vervuld is. Ik moet ook denken aan christenen zoals Mennonieten die liefde voor alle mensen hebben die ook door kerk vervolgd zijn. Persoonlijk weet ik dat ik ware liefde voor het Joodse volk nadat de Heere Jezus in mijn hart kwam wonen.
Ik weet nog goed dat ik voor het eerst de bekering van de eunuch uit Ethiopië las (Handelingen 8). Een Joodse evangelist Filippus verlaat een succesvolle campagne bij de Samaritanen om één man uit Afrika te bereiken. De laatste jaren mochten wij tientallen gevangenissen in Afrika voorzien van Bijbels. De Heere maakte het ook aan mij duidelijk dat ik voor zwarte voorgangers op mijn knieën moest om de schuld van de blanken te belijden, Daniël 9:1-3. Daarna heeft de Heere op wonderlijke wijze die open deuren gegeven. Als wij oprecht belijden tegen het Joodse volk dan moeten wij hen duidelijk maken dat wij deze houding ontvangen hebben van de Joodse Yeshua. In Israël belijden Joodse gelovigen al jaren aan Arabieren dat zij zich voorheen misdragen hebben tegen hen en dan vertellen die Joodse gelovigen hen over Yeshua die hun hart heeft veranderd van haat naar liefde.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 17:54
Beste Dirk, mij is dit ook overkomen, voelde mij ook gedrongen om schuld te belijden over het Joodse volk en de schuld. Wat hebben we gedaan met de 75 jaar vrijheid, een enorme schuld. Ik ben blij te horen dat er meer mensen zijn die zo schuld mochten belijden voor de HEERE. Hartelijk dank voor het delen.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 18:54
Een steentje dat losraakt en alle koninkrijken van de wereld op zijn kop zet. Corona virus? Dan slaat God met droogte. Dan met eikenprocessierupsen. Laten we nu niet zo naïef doen als de Egyptenaren en niet snappen dat God iets anders wil. Of zoals Israel die niet wil snappen dat God bekering wil en schuldbelijdenis zoals inderdaad met David en koning Saul.
We kunnen ons ook aan Gods eeuwige wetten gaan houden die Jezus ook volgde. Dat geeft meestal een goed resultaat bij Joden. Ga de God van Israël volgen, hun ter voorbeeld. En zorg dat we reserve olie hebben voor het te laat is om bij te kopen…
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 19:10
Beste Dirk. Ik ben het volkomen met jouw schrijven eens. De kerk heeft nog niets geleerd, gisteren las ik, dat de Wereldraad van Kerken, en de Raad van Kerken in het Midden-Oosten de Europese ministers van buitenlandse zaken opgeroepen zich te verzetten tegen annexatie van Palestijnse gebieden door Israel. Zij noemen het een verwoestende klap voor het vredesproces voor een tweestaten oplossing. De vrijheid in ons land, waar zo over opgegeven wordt, is voor mij een waarlijke vrijheid als de Joden in ons land met hun Keppeltje op zich zonder gespuugd of uitgescholden te worden zich door Rotterdam/Amsterdam/Den Haag/Utrecht enz in alle vrijheid kunnen lopen, maar dat gaat tegenwoordig niet meer. En de kerken/evangeliegemeentes zwijgen, maar o als het een moslim betreft, dan staat de hele PKN-gemeente op zijn kop. De toespraak van Robert Lauder bij de 75 jarige herdenking Auschwitz heeft veel indruk gemaakt (te lezen op internet). Deze man sprak waren woorden. Wij hebben nu een anti-Israel regering, die schandalige VN-resoluties gesteund heeft, ook heeft het CDA/CU als kabinet daarmee ingestemd, terwijl de heer Segers zich vriend van Israel noemt. De haat van zowel recht/links/islam neemt steeds meer toe tegen de Joden, en het wordt alleen maar erger, en erger, en waar blijven de kerken met hun protest hiertegen? Het geluid is zwak, daarom door dit gedrag van vooral de Wereldraad van Kerken is het anti-Israel gedrag, dat voor de Kerken/evangelie die daar bij aangesloten zijn vervelende gevolgen kan hebben. Want wie Gods oogappel aanraakt, raakt God zelf aan, daarom kan op dit gedrag nooit een zegen rusten.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 19:24
Ik ben dankbaar en blij dat in deze tijd steeds meer gelovigen, zoals ook jij Dirk, deze last ervaren! Want er ligt inderdaad een immense bloedschuld op christelijk Europa! Lees het boek ‘Het bloed schreeuwt uit de aarde’ van Wim Verwoerd, wat trouwens ook uitgebreid ingaat op de bloedschuld en hoe God hier tegenaan kijkt. Het is onze plicht als christenen om onze trieste geschiedenis ten opzichte van de Joden te leren kennen en door te geven, en vanuit een nederige houding de Joden ‘jaloers te maken’. Ook geloof ik dat schuld erkennen/belijden iets anders is dan verzoening. De miljoenen die gedood zijn kunnen niet meer vergeven, wel roept hun bloed om vergelding, en dat is waar het boek Openbaring overgaat. Babylon zal vernietigd worden omdat ‘het bloed van profeten en heiligen en van allen die geslacht zijn op aarde’ in deze stad gevonden is (Openb. 18:24). Ik geloof dat het niet voor niets is dat wij een last ervaren, de tijd dringt…
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 20:42
Israel jaloers maken. Hoe. Lees eens goed Otto nr 8, maar ook lees je bijbel en dan niet volgens de kerkleer, want daar heeft de satan zelf aan de kantlijn geschreven. Als er een vloek voor Israel staat lees dan Israel; maar staat er een belofte, en veelal door Gods eed bekrachtigd, lees dan gerust: De Kerk!
Op 7 juni 1940 zaten er 7 jonge Duitse soldaten bij ons in huis; na een geanimeerd gesprek werd hen naar hun kerkelijke meeleven gevraagd; allen hadden communie of belijdenis gedaan. Toen mijn vader vroeg wat ze met de joden van plan waren, getuigden allen dat ze hoopten aan hun uitroeiing deel te nemen zoals de kerk hun had geleerd!
Heel anders: Op de berg der zaligspreking hebben de kerken, waar de Heer zelf Zijn Volk zalig heeft gesproken, hun kerk neergezet. Zalig zijt gij wanneer ze liegende allerlei kwaad van u spreken. Ook heel deze zaligsprekingen heeft de kerk zich wederrechtelijk toegeëigend, evenals Hebreeën 8 en 11.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 21:07
Wat mij het meeste opvalt is dat bijna iedereen zo gemakkelijk spreekt over “na de corona-crisis”. Iedereen verwacht, dat als we maar een medicijn hebben, dat we na de crisis weer gewoon de draad weer kunnen oppakken en weer teruggaan naar de situatie zoals die was in 2019. Alsof het om een doodgewone griep epidemie gaat. Ik denk, dat de situatie van 2019 nooit meer terugkomt. Een situatie waarin de bomen opnieuw naar de hemel blijven groeien. Iedereen is allang weer de Australische rampzomer vergeten. Bij ons moet de zomer nog beginnen. De toenemende hitte wordt in Openbaring genoemd en ook dat zal niet aan ons voorbij gaan.
Ik lijk nu wel op de grote pessimist, maar weet ook, dat het leiden van deze tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid die we te verwachten hebben. In het komende koninkrijk zal er geen coronavirus meer zijn en ook geen klimaatverandering. Uiteraard ben ik heel blij met de mensen die door de crisis tot bezinning komen, maar dat is nog een kleine minderheid. We gaan vanaf nu een andere tijd tegemoet, een tijd, die er niet eenvoudiger op wordt! “Een andere tijd tegemoetgaan” bevestigde een filmpje van een Joodse vrouw op Youtube, die vertelde, dat sinds de laatste dag in Egypte, voor het volk Israël, het dit jaar de tweede keer was dat het volk tijdens Pesach thuis moest blijven. Voor het volk was toen de Pesach het moment, dat een andere tijd begon. Terecht vroeg ze: “Is dat toeval of niet?”
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 21:13
AMEN
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 21:23
Persoonlijk denk ik dat het Coronavirus ontwikkelingen in gang heeft gezet die tot op korte termijn al zullen leiden tot de vorming van de Nieuwe Wereld Orde van de antichrist. Waaronder ook het opgeven van burgervrijheden, totale controle d.m.v. digitale middelen, uitbannen van contant geld, sterke overheidsbemoeienis met de economie en het maatschappelijk leven.
Nu het zo droog is en de komende week ook droog blijft, laten we a.u.b. blijven bidden om regen. Of de aanhoudende droogte in verband houdt met zondig gedrag van het Nederlandse volk en overige volken in Europa, daarover wil ik geen enkele uitspraak doen.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 22:05
Het is nooit te laat schuld te belijden, bedankt voor dit artikel. Wat in ons land nodig is, is een weg terug naar God. Zoals gezegd: Wie Israël zegent wordt zelf gezegend. Dat is meer dan een gebed alleen, daar moeten we ook naar handelen. Vergeving vragen voor het verleden prima, maar dan ook de slappe houding van onszelf, onze kerk, de politiek, het niet opkomen voor God volk. Bid voor de vrede van Jeruzalem en allen die daar wonen.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 22:08
Vanavond las ik in het RD een opmerking van iemand die schreef n.a.v. de recente oproep van Ds C. Sonnevelt om als kerk schuld te belijden tegenover de Joden. Die persoon schreef: “Al in oktober 1940 hebben de Nederlandse kerken, waaronder de Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Christelijke Gereformeerde Kerken een getuigenis gegeven tegen het optreden onder leiding van Seyss-Inquart waarmee de vervolging van de Joden werd ingesteld.”
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 22:09
Ja, schuld belijden en verantwoordelijkheid willen dragen, dat is een groot probleem voor ons allen. Zie ook naar het kamp Moria in Griekenland, 40.000 mensen al 4 jaar opgesloten en Europa heeft nog geen oplossing gevonden. Als daar het virus toeslaat, is de ramp compleet en zijn wij mede verantwoordelijk of zie ik dat verkeerd? Laten we bidden voor een definitieve oplossing voor deze mensen uit Siria enz. En dan Soedan op dit moment, eerst een sprinkhanenplaag en nu de virus. De hongersnood daar zal meer slachtoffers eisen dan het virus en ook Pakistan zit dik in de problemen. Hulp en gebed is dringend noodzakelijk van ons allemaal. Zelfs de situatie in Roemenië, waar ik zelf al 25 jaar woon, is helaas niet rooskleurig. Een voordeel van het virus is dat er sneller meer joden terugkeren naar Israel, vooral uit Amerika, ook dat is Gods Plan.
Geplaatst op zaterdag 16 mei 2020 om 22:32
Schuld belijden, akkoord als men dat voelt als nodig. Wat Johan Schep schrijft voel ik ook. Ik zou willen aanraden te lezen wat onze Joodse broeder in Christus Avi Snyder schrijft in zijn boekje: Joden hebben Jezus niet nodig en andere misvattingen.
In het licht van deze nieuwsbrief m.n. hoofdstuk 10, ‘de kerk moet schuld belijden, niet verkondigen’.
Ik reageer niet vaak, daarom Dirk dank voor je wekelijkse nieuwsbrieven. Ze geven informatie en houden ons scherp m.b.t. Gods Woord.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 10:38
Het is erg dat het Joodse Volk zo veel hebben geleden in de Tweede Wereldoorlog.
Alleen begrijp ik niet dat mensen die na de oorlog geboren zijn hier een bezwaard hart over hebben.
Zij hebben daar toch geen enkele schuld ?
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 10:52
Even een reactie op mijn naamgenoot. Dankzij Mozes, Daniël en Nehemja, die de schuld van Gods volk deelden, heeft God Zijn volk bewaard. En heeft Jesjoea/Jezus, het onschuldig Lam, niet jouw en mijn schuld op zich genomen?
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 11:13
Mooie opbouwende en realistische woorden! En broeder Ernst (11): Toeval bestaat niet! Alles heeft een reden. We zijn hier op aarde om te leren en goede keuzes te maken of niet… We hebben keuzevrijheid en dat is ons gegeven, want tegenstellingen in ALLE dingen is noodzakelijk, anders kunnen we niet voor het goede kiezen, zo simpel is het. Ik moet aan Oskar Schindler denken, die zoveel Joden heeft gered en ik bewonder deze man, die treurde dat hij niet meer had kunnen doen. We moeten ook in deze tijd opkomen voor onze Joodse medeburgers en ik heb méér vertrouwen in Geert Wilders, die als het ware het geweten is van de Nederlandse samenleving en de waarheid durft te spreken in deze roerige en zeer moeilijke tijden. Ik hoop spoedig op de wederkomst van de enige ware Koning Jezus Christus.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 11:48
Dirk wij zijn het helemaal met jou eens!
Schuld belijden aan het Joodse volk!
Toen wij de eerste x in Israël waren, hebben wij dit gedaan!
Wij wensen jou en jouw gezin! GODS RIJKE ZEGEN toe!
En bedankt voor jouw eerlijke columns.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 11:52
Dat werd ook door Daniël gedaan. Hij vroeg om vergeving van al de zonde die het volk had gedaan, maar hijzelf deed daar niet aan mee. Daniël 9.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 12:02
Wij staan ook volkomen achter wat Johan Schep zegt. Ook de “joden” moeten de Here Jezus aannemen. Wij moeten alleen getuigen met ons leven, niet belerend zijn.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 12:33
Schuld belijden… Jeshua de Joodse Messias van Israel, Zoon van de Allerhoogste, is JHWH/Jahweh. Hij zei: Vader, vergeef het hen want ze weten niet wat ze doen.
Dat is wat ik van Jeshua, mijn Herder leer en van mijn Vader in de hemel, ik weet wie recht doet en wie onrecht doet, wat oprecht is of nep, dus behandel ik ‘mijn’ vijanden, de onrechtvaardigen, diegene die liegen en bedriegen, mij belasteren op dezelfde wijze, en zeg ik: Váder vergeef het hen, want ze weten niet wat ze doen. Soms moet ik hen loslaten, als na lange tijd blijkt dat zij zich niet willen bekeren, wereldsgezind willen blijven en blinde leidslieden volgen en niet àlles loslaten om Jeshua te kunnen volgen en dienen. Ook al gaat men naar kerk en zijn ze gelovig/christen/kerkganger en ik denk/vrees dat daar de meeste schuld ligt.
Ik bid voor al mijn broers en zussen in Jeshua uit Jood en Griek, ik bid voor alle rechtvaardigen uit Jood en Griek, ik bid voor Israel en voor de vrede van Jeruzalem en dat er genoeg arbeiders zullen zijn voor de oogst, want het Koninkrijk der hemelen is nabij.
Want ik schaam mij het evangelie niet want het is door de kracht Gods = Jahweh, èèrst voor de Jood en dàn voor de Griek want ons/mijn heil is en komt uit de Joden. Ik kijk uit naar de nieuwe hemelen en de nieuwe aarde en definitief verlost te zijn van de gebrokenheid van deze wereld, die ik ook in mij draag, want mijn lichaam is de tempel van Jahweh’s Geest en leef ik nog in mijn vergankelijk lichaam. Hoe zal het zijn, een onvergankelijk lichaam, volmaakt en zonder vlek of gebrek? Het is toch te wonderlijk voor woorden. Ja, Jeshua de Messias maakt alle dingen nieuw! Er is dus hoop, òòk voor de hopelozen, zoek eerst Gods Koninkrijk en gerechtigheid.
Shalom
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 14:14
Antisemitisme is een kwaad wat ook in de kerken zit. Het heeft altijd bestaan maar toen de christelijke kerk ontstond kwam de hoogmoed om de hoek bij de gelovigen uit de heidenen. Het is begonnen in de tweede eeuw na Christus door te stellen dat Israël een vloek over zich heen heeft gehaald door Jezus te vermoorden en dat de kerk nu ipv Israël is gekomen. Dat alle beloften nu voor de kerk zijn. Er zijn hierdoor vreselijke dingen gebeurd waaronder kruistochten, jodenmoorden en uiteindelijk de holocaust. Als je leest welke verschrikkelijke dingen de kerkvaders over de joden zeiden, is ‘t niet vreemd dat er ook vreselijke dingen uitgevoerd zijn. De kerk heeft bloed aan haar handen en dat uit zich nog steeds door te stellen dat doop ipv besnijdenis is gekomen en teksten die voor Israël zijn over te zetten op de kerk. Christelijk Nederland moet zich daarvan bekeren. Daar ligt de oorzaak, niet in eerste instantie bij de overheden.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 14:21
Er staat: WIJ moeten schuld belijden. Ik was er niet eens in de oorlog. Van het jaar 0 tot 1940 hebben zgn. christenen olv de Paus de Joden op beestachtige wijze vermoord. Er zijn ook Joden die Joden hebben verraden. Overheden, politie etc.
Waarom moet ik mij een schuld aan laten praten voor wat Katholieken hebben gedaan?
Tijdens mijn bekering heb ik vergeving gevraagd tot en met de derde generatie van mijn familie. Na mijn doop totaal onder water heb ik mijn oude leven afgelegd. Jezus is aan het kruis gegaan en ben ik gereinigd en geheiligd door zijn bloed. Er rust geen schuld of aanklacht op mij.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 15:04
Amen Dirk. Mede door het werk van Israël en de Bijbel werd ik ook bepaald om het Joodse volk tot zegen te zijn. Dat heb ik in beperkte mate kunnen doen. Ook ik ervaar dat HIJ ook mij bepaald bij het meer dan in het verleden tot zegen te zijn voor hen, belijdenis, evangelie delen, en op andere wijze tot zegen zijn lijkt me meer dan gezond. Als we bedenken wat er in het Woord geschreven staat over de nabije toekomst voor het Joodse volk moeten we meer dan ooit bidden dat HIJ de bedekking zal wegnemen bij het Joodse volk en ons een gezonde, wijze radicaliteit zal geven in het delen van ZIJN rijke genade en vrede. Sjaloom
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 15:31
Beste Dirk, ik ben het volkomen met je eens. We hebben, als een deel van “De kerken” eind vorige eeuw, ik dacht in 1999, een indrukwekkende dienst gehad in een propvolle Domkerk in Utrecht. In aanwezigheid van een rabbijn hebben we de God van Abraham, Isaak, en Jacob onze schuld beleden voor alles wat wij, als gelovigen, Zijn Volk hebben aangedaan. We hebben na deze dienst gezegd: Dit moet doorgaan, deze schuld is zo groot, we moeten weer op onze knieën gaan totdat we zeker weten: Zo is het goed, maar de kerken hebben dit niet opgenomen. Israel is weer buiten beeld en antisemitisme, het wordt door de kerken nauwelijks veroordeeld, ze zeiden ook: Dit was voor onze tijd, wij hebben dit niet gedaan. Ik ben bekend met de stichting Boete en Verzoeking t.o.v. Israel en Ismael. Ook zij verootmoedigen zich voor diverse misstanden in Nederland, o.a. de slavernij vanuit Nederland. Al lange tijd bid ik om een GEEST van verootmoediging. Heel Nederland moet dit gaan beseffen. Oscar Loohuis heeft vorige week bij een lezing van Christenen voor Israel, opgeroepen om Israel te zegenen (Genesis 12). We moeten de oproep tot verootmoediging niet weer in de ijskast zetten maar beseffen dat dit de enige weg is voor Nederland.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 15:39
Beste Dirk,
De kerk in zijn algemeenheid is ver verwijderd van schuldbelijdenis aan het Joodse volk.
Lees onderstaande oproep. Van de kerk moet je het niet meer verwachten, die rol is mijns inziens uitgespeeld.
Het Joodse volk wordt hersteld in hun land en daar zal God Zijn Geest over hen uitstorten.
“Kerken roepen Europa op tot verzet tegen Israëlische annexatie Palestijnse gebieden
De Wereldraad van Kerken (WRK) en de Raad van Kerken in het Midden-Oosten (MECC) hebben Europese ministers van Buitenlandse Zaken opgeroepen zich te verzetten tegen de annexatie van Palestijnse gebieden door Israël.”
Met vriendelijke groet,
Nelly van der Rhee
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 16:13
Mooi dat we vooral in een geest van eensgezindheid mogen leren van elkaar.
Waar wij ook voor mogen bidden is zoals Dirk van Genderen verteld, bidden dat de pas opgerichte zender ”Shelanu” de eerste Messiasbelijdende T.V. zender alle beschikking met de benodigde vergunningen behoudt en verkrijgt. Dat het tegengewerkt en ontmoedigd wordt houdt voor mij in dat men een goede weg is ingeslagen.
Wij mogen wandelen in het vriendelijk licht wat uitstraalt van Zijn aangezicht, als meer dan overwinnaars.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 17:34
Sjalom Dirk en anderen,
Tja, wat moet ik als Jood daarover zeggen? Nog niet zo lang geleden kreeg ik als Jood een sneer omdat ik iets had opgemerkt over de houding van de kerken richting mijn volk. Ik kan niets anders concluderen dan dat tussen de Messiasbelijdende Joden en de kerken een diepe kloof zit. Velen beseffen niet dat dit pijn doet en gaan vrolijk door met het afstand nemen van de Joden. Ik vraag mij (terecht?) af: wat is de werkelijke drijfveer geweest om in de jonge christelijke gemeente massaal de Joodse gelovigen buiten de deur te zetten. Wat hebben wij verkeerd gedaan? O ja, de kerk had daar direct een antwoord op: jullie hebben onze Jezus gekruisigd. Daaruit vloeiden al spoedig kerkelijke sprookjes om mijn volksgenoten van alles de schuld te geven.
Kerkelijke dogma’s tegen de Joden hielden niet op. Mag ik dat walgelijk vinden of is dat teveel gezegd? Ik weet dat de oproep van Dirk zeer oprecht is. Maar wat werkt het uit? Het blijft een kleine kring die dit ondersteunt. Ook onder uw lezers is er grote terughoudenheid ten aanzien van mijn volk.
Weet u wat mij het meeste stoort: dat zijn de christenen die zeggen dat de Joden zich moeten bekeren. Mag ik dat schandalig vinden dat eenrichtingsverkeer. Wat zegt Paulus naar de opkomende christelijke minderheid: de Joden tot jaloersheid brengen. Was dat maar gebeurd door de kerken. Daar zit mijn verdriet en ik schrijf dit beslist niet als wrok of medelijden, verre van dat zelfs. Ik roep de kerken op om hun geschiedenis grondig te bestuderen en te leren van hun fouten. Wij Joden zullen dat nimmer zien als een triomf. Er zal een hartelijke omhelzing plaats vinden. Vergeving vragen komt voort uit een persoonlijke verzoening met de Eeuwige over het leed van eeuwen.
De kroon daarop zal zijn het ontvangen van vergeving door het Joodse volk. Maar let op, ook onder ons zitten mensen die verbitterd zijn en het vreemd vinden dat de naoorlogse generatie om vergeving vraagt en jullie gewoon afwijzen. Zie dat niet als botheid, daar zit onze collectieve pijn.
Geplaatst op zondag 17 mei 2020 om 20:31
Shalom Dirk,
Helemaal eens met je column!
Wij behoren tot het Nederlandse volk en dragen de schuld mee vanuit ons voorgeslacht zoals bv Duitsers hun schuld nog voelen en meedragen.
Kort na de oorlog moesten wij als Nederlanders niets van de Duitsers weten, de Moffen werden ze genoemd.
En nog lijden de Duitsers van nu daaronder, ze voelen zich schuldig, omdat Hitler een van hen was.
En zo kunnen wij ons nu ook nog schamen voor het gedrag van onze voorouders, die vaak wegkeken, als Joden weggevoerd werden naar de concentratiekampen.
Wat top dat onze koning dat ook benoemde en zoals hij zei er vaak aan moest denken!
De Spoorwegen betaalde volgens mij vorig jaar nog boetegeld aan de Holocaust-overlevenden en terecht!
‘k Ben het ook helemaal met Otto(8) eens en met nog enkele reacties.
Ja, zo jammer dat ‘de Algemene Kerk’, R.K., PKN etc. zo weinig over Israel preken of spreken, terwijl het Gods oogappel is en ze onze liefde als Christus-gelovigen zo nodig hebben!
God heeft hen zo lief en als wij als Christenen voor hen op de bres zouden staan, zouden ze misschien wel hun Messias Yeshua zien!
Gelukkig dat er enkele Stichtingen zoals Christenen voor Israel, de NEM, omroep Family7 en soms de EO en Dirks Visie hier aandacht aan besteden en ons bijscholen daarin, want dat is hard nodig mijns inziens nu het antisemitisme weer zo vaak zijn gezicht laat zien!
Geplaatst op maandag 18 mei 2020 om 9:13
Mooi dit stuk, uit je commentaar, Dirk. Zeker vreselijk, dat er weer antisemitisme gaande is en we weer toekijken, zoals we ook toekijken of eigenlijk wégkijken bij abortus.. keken we maar op zijn mínst… HEER ONTFERM U OVER ONS!
Het spijt me zo HEER! Help me, mijn hart te verzachten en nederig te worden en te blijven! Help me dat mijn geest en anderen dingen me niet leiden naar hoogmoed en trots, wat u zó haat Vader!
Citaat:
“Laten we breken met onze zonden en onze zonden aan de Heere belijden… Er hoeft vandaag geen bloed meer te vloeien om verzoening tot stand te brengen, zoals David nog wel moest toestaan.
De Heere Jezus heeft Zijn leven gegeven, Zijn kostbare bloed gestort, voor onze zonden, aan het kruis van Golgotha.. Hij heeft het oordeel, de vloek die voor ons bestemd was op Zich genomen. En verzoening, verlossing, gerechtigheid tot stand gebracht.”
@Troost Mijn Volk:
Wat vind je van de claim naar de Spoorwegen? En dat ze volgens mij niet willen betalen? Of iig niet zoveel als gevraagd wordt? Vind je dat goed als er alsnog geld komt, bijv. als erkenning van wat Het Joodse volk is aangedaan? Of vind je dat nu geen betekenis meer hebben?
Shalom
Geplaatst op maandag 18 mei 2020 om 11:39
Beste Dirk,
Wat ben ik blij dat nog meer mensen dit ervaren, schuld belijden naar het Joodse volk. Ik ervaar dit al een aantal jaren en geloof ook dat het ook Gods wil is dat we gaan belijden voor de vorige generaties. Een echte wachter maakt het niet uit dat niet ik het was , uiteindelijk gaat het alleen om Gods wil doen. Het is juist ons gebed/ verootmoediging geweest die er toe geleid hebben dat Rutte en de koning schuld beleden hebben en hoe meer en vaker wij de knieën buigen hoe meer er zal gebeuren.
Dus mocht je een dag willen organiseren om te verootmoedigen naar het Joodse volk voel ik me geroepen om te komen.
Geplaatst op maandag 18 mei 2020 om 22:12
Wat ik wel moeilijk vond dat de koning het had over niet wegkijken, in zijn toespraak op de Dam, maar dat al die abortussen wel toegestaan worden. Is dat niet wegkijken?
Hoe hypocriet zijn wij als mensen. En we beseffen het zelf vaak niet.
Schuld belijden tegenover mensen is altijd goed, maar schuld belijden tegen over de Heere is beter. Daar hoor je jammer genoeg tijdens de toespraken van de overheid niets over.
Geplaatst op dinsdag 19 mei 2020 om 13:42
Beste Dirk, net jouw commentaar gelezen, en ik moet zeggen dat ik toch wel wat moeite heb met dit commentaar. “we zijn schuldig aan dit..”, “we zijn schuldig aan dat…”. Ik ben, net als de meesten van ons, na de oorlog geboren. Ik weet behoorlijk wat van de Tweede Wereld Oorlog. Van de Jodenvervolgingen. Het Derde Rijk. De vernietigingskampen. De meelopers in Nederland, de wegkijkers, de actieve Joden-haters, de verraders die voor een handvol guldens Joden aanbrachten. Niet vies van bloedgeld. Nieuwe woorden vonden hun weg in het Nederlande woordenboek. Zoals ‘pulsen’.
Maar om nu te zeggen dat wij allen (mede)schuldig zijn, gaat mij wat te ver. Er wordt mij nu een schuld, of tenminste een schuldgevoel aangepraat.
Ik ben het eens met de reactie van Jochanan (#4).
Maar wat te zeggen van ‘ons’ koloniale verleden. Vele onschuldigen in zowel de Oost als de West werden zomaar over de kling gejaagd. En wat te denken van ‘onze’ politionele acties in Indonesië, van recentere datum dan WOII.
Ik meen dat wij het de hedendaagse Duitsers ook niet zomaar meer kunnen aanrekenen van wat hun opa’s al dan niet hebben gedaan.
Geplaatst op woensdag 20 mei 2020 om 12:08
@Cynt
De Spoorwegen waren tijdens de Shoah een Staatsbedrijf en zo een verdienmodel voor de Nederlandse Staatskas. Zo ook enkele Gemeenten die achteraf erfpacht eisten van de teruggekeerde Joden. Juridisch gezien hebben zij het gelijk aan hun kant om de wettige bezitters te houden aan hun verplichtingen, ook al werden deze woningen door anderen bewoond.
Het beroven door de bezetter van Joodse bezittingen werd een vrijbrief voor enkele Nederlanders. Achteraf toetsen wij hun motieven en iedereen heeft daar zijn/haar eigen mening over.
Is er wel sprake van een claim als wettelijk voldaan is aan de eisen? De gedwongen spoorreis is geheel volgens de spelregels betaald, al was de prestatie daarvoor afgedwongen. Hetzelfde geldt voor de erfpacht en ook dat is correct volgens het daarvoor geldende protocol.
Hoe zijn de Bijbelse regels vastgesteld door de Eeuwige ter bescherming tegen onrecht? In Numeri 5:7 staat dat bij iedere schade een toeslag van 20% gegeven moet worden. Alle onderhandelingen zijn gewoon het betwisten van de basis van de veroorzaakte schade. De geleden schade is dus: het aankoopbedrag vermeerderd met de wettelijke rente vast te stellen. Daarna volgt de toeslag van 20%.
Het maakt mij niet uit van wie het initiatief uitgaat, hier dient de regel van Numeri 5:7 toegepast te worden.
Probeer de lijn te volgen: een mens kan maar voor 100% om vergeving vragen en niet voor 120%.
Het sluit aan bij Dirk, en anderen die hiermee worstelen.
Is dit een resterende schuld die drukt op latere generaties?
Het een levensles die mij leert te handelen zoals Daniël, Nehemia en vele anderen die bij de Eeuwige hebben gepleit om vergeving van de zonden van hun voorgeslacht.
Joden zullen dit Bijbelse principe in Numeri 5:7 herkennen en volkomen aanvaarden. De Eeuwige zal iedereen zegenen die schuld erkent.
Geplaatst op zaterdag 23 mei 2020 om 10:00
Beste Dirk,
Misschien wij, wie het ook betreft dat het niet onze schuld is en dat wij er niets konden doen omdat wij toen nog niet eens geboren waren, maar God vindt het van wel.
En er rust een bloedschuld om die reden op het Duitse volk. Corrie ten Boom wilde ook nooit meer naar Duitsland gaan na de oorlog maar ze moest van God. Zij heeft veel liefde van God in haar hart gehad want dat merkte ik zelfs in haar boeken die ik moest lezen van God EN……ook geloven!! Dat deed mij uiteindelijk besluiten om na 2 jaar Universitaire studie voltooid te hebben, nog te stoppen. Ze zeiden op de Universiteit: “Als je nu stopt met de studie, worden al je studieresultaten van het 2e jaar (waar ik gemiddeld 7.5 gemiddeld voor stond) na 10 jaar officieel geannuleerd. Maar ik ben ongevoelig voor psychologische pressiemiddelen en dus ben ik gestopt en 1 jaar studie-resultaten kwijtgeraakt. Maar als de Heere wil dat ik toch nog die studie afmaak, dan begin opnieuw dan in en vanaf het begin van het 2e jaar. Groeten van San
Geplaatst op zaterdag 23 mei 2020 om 15:46
Dank je wel Joop voor je bijval. Ik kom wel drie keer per week in Duitsland. Velen van hen kunnen er ook niets aan doen aan wat er is gebeeurd.
De antichrist komt er niet aan die heeft namelijk altijd bestaan de paus.
Ik hoorde Mijn Heer zeggen nadat ik het hem gevraagd heb LAAT JE GEEN SCHULD AANPRATEN MIJN DOCHTER.
Geplaatst op maandag 1 juni 2020 om 13:40
Of het nog kan zijn dat er een bloedschuld over ons land en Europa ligt? Misschien, misschien ook niet. Maar wat zijn de gevolgen van deze “bloedschuld”? Leeglopende kerken, mensen die een afkeer van het christelijk geloof hebben etc.
Weet u, Mr van Genderen, dat is nu precies ook de visie van Jan van Barneveld in zijn, “Het einde van de vervangingsleer.” Ik heb na lang aarzelen het boek besteld en gelezen. En ik zal hierbij recht door zee zijn: Alles (letterlijk alles) heeft Van Barneveld aan Bijbelverzen verdraaid en verminkt. Een voorbeeld; op blz. 20 citeert hij 1 Petrus 4:17 om zo te bewijzen dat de kerk onder het oordeel Gods staat vanwege Israël. Lezen we er echter de context bij (de verzen 12-19) dan zien we dat het hier weliswaar om een oordeel gaat, maar dat dit juist een louterend oordeel is; Israël noch het Joodse volk worden hier genoemd.
Een ander voorbeeld: op blz. 79 citeert Van Barneveld Leviticus 26:44-45 om zo te bewijzen dat het Joodse volk ook tijdens de ballingschap nog Gods volk zou zijn. Wat hij echter nagelaten heeft, is hier de voorgaande verzen (40-43) bij te vermelden: het zou zich eerst weer tot God moeten bekeren onder belijdenis van hun zonden en die van hun vaderen.
Op blz. 50: Van Barneveld haalt een der kerkvaders, Chrysostomos, aan; die had de synagoge “een tempel van demonen” genoemd. Maar wacht, wat zei de Heere Jezus nu in de brief aan de kerk te Smyrna: Hij sprak daar over de “synagoge van de satan.” En wat deed die in die tijd? Juist, die vervolgde er de Christenen! Zie ook Openb. 3:9. En die zal dat ook wel tijdens het tijdperk der Kerkvaders gedaan hebben! Trouwens, het boek Handelingen laat zien dat de vroegere kerk door vnl. Joden werd vervolgd, iets wat we bij Van Genderen noch Van Barneveld terug zien. En het wordt eens tijd dan Van Genderen eens in praktijk zal brengen wat hij hier regelmatig preekt: het benoemen van de “fouten” (lees “zonden”) van Israël.